Trường hợp tên miền của của International Business Machines Corporation là bài học về sự chủ quan trong quá trình bảo vệ thương hiệu hay là kinh nghiệm về giá trị của việc giữ và quảng bá thương hiệu trên con đường phát triển thị trường.
Tranh chấp tên miền ibm.com.vn xảy ra giữa ông Lý Gia Khang, địa chỉ tại 593 Vạn Cân, Thủ Đức, TP.HCM với International Business Machines Corporation có địa chỉ Old Orochard Road, Armonk, New York, Hoa Kỳ.
>>>>> Hướng dẫn mua hosting giá rẻ tại iNET
Sau khi tiếp nhận đơn xin cấp phát tên miền ibm.com.vn của ông Lý Gia Khang vào ngày 25/8/2003, theo VNNIC, IBM là một nhãn hiệu thương mại nổi tiếng của International Business Machines Corporation (viết tắt là Công ty IBM) – một công ty đa quốc gia lâu đời có uy tín và danh tiếng với các sản phẩm và dịch vụ tin học mang nhãn hiệu và thương hiệu IBM nổi tiếng trên toàn thế giới nên VNNIC đã đưa vào mục Danh sách các tên miền có khả năng tranh chấp. Nhằm tạo điều kiện cho IBM và các đại điện pháp lý của IBM có thời gian phản ứng với sự kiện trên.
>>>> Tham khảo: Cách thuê vps giá rẻ
Cùng với việc niêm yết này VNNIC đã gọi điện thông báo cho đại diện của IBM tại TP.HCM để thông báo và khuyến cáo IBM đăng ký tên miền này. Sau 03 ngày ibm.com.vn được niêm yết trên danh sách tên miền có tranh chấp và không nhận được đơn đăng ký của IBM, VNNIC đã cấp tên miền này cho ông Lý Gia Khang. Vài ngày sau đó, IBM đã gửi đơn khiếu nại lên VNNIC qua đại diện pháp lý là Công ty Sở hữu trí tuệ Tilleke & Gibbins Consultans, khẳng định không ai có quyền đăng ký tên miền ibm.com.vn ngoài IBM. Theo Quy định về Quản lý và sử dụng tài nguyên Internet ban hành kèm theo tại Quyết định số 92/2003/QĐ-BBCVT, VNNIC đã có công văn trả lời Tilleke & Gibbins đề nghị 02 bên thỏa thuận và có thông báo kết quả thỏa thuận bằng văn bản về VNNIC trước ngày 30/9/2003. Việc hòa giải đã không thành vì các yêu cầu của 02 bên đã không được thực hiện và chấp nhận. Sau đó, Công ty Sở hữu trí tuệ Tilleke & Gibbins Consultans đã gửi đơn khiếu nại lên Bộ trưởng Bộ Bưu chính, Viễn thông đề nghị giải quyết khiếu nại vụ việc này, lý lẽ mà Tilleke & Gibbins Consultans đưa ra là:
+ Việc ông Lý Gia Khang đăng ký tên miền ibm.com.vn là hành vi vi phạm pháp luật Việt Nam về sở hữu công nghiệp đã được Cục sở hữu trí tuệ – đơn vị bảo hộ nhãn hiệu IBM cho International Business Corporation xác nhận bằng văn bản.
+ Việc ông Khang đăng ký tên miền ibm.com.vn là xâm phạm quyền của International Business Corporation đã được bảo hộ theo pháp luật Việt Nam và Hiệp định Thương mại VN- Hoa Kỳ.
+ Theo Quy định về Quản lý và sử dụng tài nguyên Internet ban hành kèm theo tại Quyết định số 92/2003/QĐ-BBCVT thì “tên miền do tổ chức, cá nhân tự chọn, tuân theo quy định của pháp luật hiện hành, phù hợp với các quy định về sở hữu trí tuệ”, ô Khang đã vi phạm quy định này khi đăng ký tên miền ibm.com.vn.
+ Trong Chính sách giải quyết tranh chấp về tên miền của ICANN thông qua ngày 24/10/1999 (UDNDRP) nêu rõ khi đăng ký tên miền, chủ thể đăng ký cam kết rằng việc đăng ký tên miền của mình sẽ không vi phạm quyền của bất kỳ bên thứ 3 nào và việc sử dụng tên miền sẽ không vi phạm pháp luật nào. Ông Khang đăng ký tên miền ibm.com.vn là vi phạm nguyên tắc này.
+ Ông Khang và Công ty của ông này là Công ty TNHH Tin học Gia Hào không có mối liên hệ nào đối với tên miền ibm.com.vn là tên miền mang nhãn hiệu IBM của International Business Machines Corporation được bảo hộ tại Việt Nam. Ông Khang đề nghị hợp tác với International Business Machines Corporation trong việc Công ty TNHH Tin học Gia Hào sẽ duy trì, hosting, thiết kế web hay quảng bá các sản phẩm của International Business Machines Corporation; như vậy International Business Machines Corporation sẽ phải trả các khoản chi phí hàng tháng cho Công ty TNHH Tin học Gia Hào. International Business Machines Corporation cho rằng đây là một hành vi gây thiệt hại cho họ.
Những dẫn chứng mà Tilleke & Gibbins Consultans đưa ra để đề nghị Bộ Bưu chính Viễn thông và VNNIC hủy bỏ đăng ký tên miền của ông Lý Gia Khang chưa có đủ cơ sở để khẳng định việc đăng ký và sử dụng của ông Lý Gia Khang là vi phạm Quy định về quản lý và sử dụng tài nguyên Internet nên không thể thu hồi được.
Hiện tại, tên miền ibm.com.vn đang được Công ty Tin học Gia Hào sử dụng để giới thiệu các hoạt động trong lĩnh vực tin học (Intelligent Business Management): thiết kế website, phần mềm quản lý, lắp đặt và bảo trì mạng, mua bán, trao đổi, ký gửi các linh kiện các loại máy tính, giấy văn phòng.
Tính từ thời điểm International Business Machines Corporation ủy quyền cho Tilleke & Gibbins Consultans để khiếu nại ông Lý Gia Khang đã được 5 năm, mặc dù International Business Machines Corporation chưa đưa vụ việc ra khởi kiện tại Tòa án nhưng xem ra việc International Business Machines Corporation có thể đòi lại được tên miền ibm.com.vn không phải là chuyện đơn giản và nhanh chóng. Vụ việc ra sao chúng ta chỉ có thể chờ thời gian mới có thể trả lời được.
Thực tế trên thế giới đã có rất nhiều vụ kiện liên quan đến tên miền gây mất rất nhiều thời gian, tiền bạc mà nguyên đơn vẫn gặp vô cùng những khó khăn trong việc đòi lại tên miền mà vấn không đòi lại được. Công ty IBM có thể tránh được những rắc rối, phiền toái về việc tranh chấp, kiện tụng như trên là việc đăng ký ngay tên miền có khả năng tranh chấp mà VNNIC đã niêm yết trong Mục các tên miền đăng ký có khả năng tranh chấp trên Website của VNNIC khi nhận được đơn đăng ký của ông Lý Gia Khang cũng như các tên miền khác có liên quan đến cụm từ ibm. Tuy nhiên thậm chí Công ty IBM nhận định là kể cả Công ty IBM không đăng ký tên miền nói trên thì cũng không ai có quyền đăng ký các tên miền liên quan đến cụm từ ibm ngoài Công ty IBM. Một điều rất đơn giản để tránh bị mất tên miền liên quan đến tên thương hiệu, tránh tranh chấp rắc rồi phát sinh liên quan mà Công ty IBM đã để xảy ra chính từ việc chủ quan, không chú trọng việc bảo vệ thương hiệu của mình, không quan tâm đến tên miền Việt Nam .VN. Đây là bài học không chỉ của Công ty IBM mà là bài học chung cho tất cả các doanh nghiệp, ở thời hiện tại có thể thị trường Việt Nam chưa hấp dẫn bằng các thị trường khác nhưng tương lai thì nó sẽ có rất nhiều tiềm năng, khả năng phát triển; nhưng liệu các tên miền trùng hoặc giống tương tự như thương hiệu của các doanh nghiệp liệu có còn nguyên “chờ đợi” cho đến khi thương hiệu này nghiệp phát triển để dành cho các doanh nghiệp đăng ký không? Câu hỏi đặt ra mỗi người đều có thể trả lời được, vì vậy các doanh nghiệp cần ý thức hơn nữa về việc đăng ký để giữ tên miền liên quan đến tên thương hiệu của mình song song với việc bảo hộ nhãn hiệu.
