Chiến thuật: Làm thế nào để đánh bại Barcelona?

Để tìm ra một lối chơi đủ khả năng khắc chế tiki-taka của Barcelona ở thời điểm hiện tại, rất nhiều người sẽ đưa ra một đáp án: gegen-pressing theo tiếng Đức hay counter-pressing theo tiếng Anh. Gegen-pressing hiểu một cách ngắn gọn là phản công tổng lực với những đại diện tiêu biểu là Dortmund thời Jurgen Klopp, Bayern Munich thời Jupps Heynckes, lich thi dau bong da Atletico Madrid của Diego Simeone hay Liverpool hiện tại cũng với cái tên đầy cảm xúc Jurgen Klopp.Đó là một lối chơi dựa trên khả năng gây sức ép liên tục ở tốc độ cao trên cơ sở áp sát đối phương ngay khi mất bóng và chuyển hóa thế trận từ phòng ngự sang phản công một cách chớp nhoáng. Điều ấy nghe có vẻ đơn giản nhưng để duy trì liên tục trong suốt 90 phút cũng như cả mùa giải là điều không hề dễ dàng.

Một đội bóng chơi gegen-pressing đòi hỏi phải sở hữu những cầu thủ giàu thể lực, khả năng liên kết và tuân thủ chiến thuật một cách triệt để; hơn thế nữa, họ phải giàu khát khao chiến đấu và duy trì tính tập trung gần như tối đa. Nói như vậy không có nghĩa những cầu thủ giàu kỹ thuật không có đất dụng võ. Hãy nhìn Marco Reus và Mario Goetze chơi hay ra sao dưới bàn tay của Klopp. Quan trọng nhất là huấn luyện viên đặt họ vào vị trí thuận lợi để họ tỏa sáng.

Với những gì đã và đang diễn ra, keo bong da có thể nhận thấy tiki-taka của Barca rất “dị ứng” với lối chơi đầy khó chịu này. Barca đã không ít lần nếm trái đắng khi đối đầu với những đội bóng chơi gegen-pressing, có thể kể đến Bayern của Jupps Heynckes năm 2013, Atletico Madrid 2014 và gần đây nhất là một cái tên đầy bất ngờ Athletic Bilbao trong trận tranh siêu cúp Tây Ban Nha 2015.

Điểm chung trong các thất bại kể trên của Barca là họ kiểm soát bóng nhưng không thể xuyên thủng hàng phòng ngự boong-ke của đối phương và bị kết liễu vì những pha phản công ở tốc độ cao. Với đội hình gồm những cầu thủ xuất sắc và đặc biệt giàu kỹ thuật, Barca tạo nên những tam giác trong phạm vi hẹp gần như hoàn hảo. Với những pha ban bật nhanh đến chóng mặt, đối phương rất dễ bị rối loạn và kết quả là bàn thắng sẽ đến cho Barca một cách tất yếu.

Nếu bạn lựa chọn cách kèm người một chọi một, họ sẽ dễ dàng vượt qua chỉ bằng một cú đảo chân. Gegen-pressing thì ngược lại. Nếu Barca chủ động cầm bóng ở phần sân nhà và sử dụng những đường chuyền để kéo dãn hàng phòng ngự đối phương, du doan bong da các đối thủ sẽ chấp nhận lùi về 1/3 sân bóng để tập trung số đông tham gia phòng ngự. Khi Barca chủ động dâng cao để gây sức ép, trên sân sẽ xuất hiện rất nhiều điểm nóng với số đông cầu thủ của cả hai đội, nhất là các đối thủ của Barca, họ sẽ huy động toàn lực để tham gia phòng ngự ngay khi mất bóng.

Những đội bóng sử dụng gegen-pressing tất nhiên luôn giàu thể lực và lối chơi đeo bám đầy khó chịu. Barca buộc lòng phải triển khai bóng nhanh để thoát khỏi các điểm nóng ấy. Tuy nhiên, điều ấy chưa bao giờ dễ dàng và dễ thấy là Barca bị mất bóng hoặc chuyền sai địa chỉ. Có một lựa chọn khác là sử dụng bóng dài để thoát khỏi đám đông của đối thủ nhưng đó lại chưa bao giờ là sở trưởng của Barca. Bởi khi chuyền dài, khả năng mất bóng sẽ tăng lên rõ rệt. Đây chính là cơ hội để đối phương chuyển hóa thế trận từ phòng ngự sang tấn công với số đông cầu thủ đang hiện diện ở khu vực nhất định trên sân.

Athletic Bilbao đã thành công ngoài mong đợi khi áp dụng một cách hoàn hảo lối chơi kể trên với chiến thắng 4-0 trong trận tranh siêu cúp Tây Ban Nha hồi đầu mùa. Atletico Madrid của Diego Simeone đã đăng quang La Liga mùa giải 2013/14 khi vượt qua chính Barca với lối chơi tương tự. Hoặc mùa giải hiện tại, tại vòng 22 La Liga, chí ít Atletico cũng đã thành công 50% khi dẫn trước Barca trước khi chiếc thẻ đỏ của Filipe Luis tạo bước ngoặt của trận đấu giúp Barca thắng ngược với tỷ số 2-1.

Thêm một lý do có thể được chấp nhận là hiện tại Atletico đang thiếu đi những chất liệu cần thiết để gegen-pressing của họ đạt đến ngưỡng hoàn hảo, nhất là vị trí tiền đạo. Griezmann đang chơi rất hay nhưng anh không phải là mẫu trung phong cắm điển hình. Atletico cần mẫu tiền đạo mạnh mẽ, chơi càn lướt và dứt điểm đa dạng như Diego Costa. Điều ấy lý giải vì sao Atletico khi có Costa thường dành kết quả có lợi trước Barca.

Tất nhiên, sẽ nhiều người cho rằng đó chỉ là những khoảnh khắc xuất thần của các đối thủ hay do chính các cầu thủ Barca chơi không đạt yêu cầu và phong độ của các đội bóng ở những thời điểm là khác nhau. Barca hiện tại quá hoàn hảo và quyến rũ. Với những Messi, Suarez, Neymar cùng với những chuyên gia làm bóng như Iniesta, Rakitic, Barca đủ khả năng để giải quyết trận đấu theo mong muốn của mình. Thế nhưng, suy cho cùng, để tạo nên một mùa giải thành công, điều đơn giản là phải vượt qua từng trận đấu. Và xét trong phạm vi 90 phút, mỗi huấn luyện viên đều có những phương án khác nhau để khắc chế tiki-taka của Barcelona. Tuy nhiên, gegen-pressing đang chiếm ưu thế so với các phương án còn lại hoặc chí ít, nó đã cung cấp những ý tưởng đầy táo bạo cho những ai dám nghĩ, dám chiến đấu để dành chiến thắng trước Messi và các đồng đội.