Mèn mén không chỉ là món ăn hàng ngày mà còn là “linh hồn” trong các phiên chợ vùng cao, các lễ hội truyền thống. Nếu bạn đang tò mò cách làm Mèn mén tại nhà, bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước, giúp bạn thưởng thức được hương vị đặc biệt của vùng cao Tây Bắc ngay tại gian bếp của mình.
Mèn mén là gì?
Mèn mén là một món ăn truyền thống của người H’Mông, đặc biệt phổ biến ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam như Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái. Đây là món ăn được làm từ ngô xay nhuyễn, sau đó được đồ chín bằng hơi nước tương tự như cách đồ xôi.
Mèn mén không chỉ là món ăn hàng ngày mà còn là nét văn hóa đặc sắc trong đời sống ẩm thực của đồng bào H’Mông. Trong các phiên chợ, lễ hội hay mâm cỗ, Mèn mén luôn hiện diện như một biểu tượng của sự cần cù, khéo léo và gắn bó với đất trời Tây Bắc.
Nếu bạn có dịp đến vùng cao, đừng bỏ qua cơ hội thưởng thức Mèn mén để cảm nhận rõ hương vị và tinh thần của người dân nơi đây.
Cách làm Mèn mén theo đúng vị Tây Bắc
Nguyên liệu làm Mèn mén
Để làm Mèn mén ngon, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu đơn giản nhưng đảm bảo chất lượng:
- Ngô hạt khô (ngô vàng hoặc ngô nếp): 1kg
- Nước lọc: đủ dùng để làm ẩm ngô
- Dụng cụ: cối xay tay hoặc máy xay, xửng hấp (nồi đồ xôi), khăn xô hoặc khăn vải sạch để lót nồi
Cách làm mèn mén truyền thống chuẩn vị Tây Bắc
Bước 1: Lựa chọn và sơ chế ngô
Chọn loại ngô khô đều hạt, không bị mốc hoặc sâu mọt. Ngô sau khi được phơi kỹ sẽ mang đến vị ngọt bùi tự nhiên.
- Ngâm ngô: Đem ngô ngâm nước 3–4 tiếng hoặc qua đêm cho ngô mềm hơn, sau đó để ráo nước.
- Xay ngô: Sử dụng cối xay tay (nếu muốn giữ nguyên cách làm truyền thống) hoặc máy xay để nghiền ngô thành dạng bột thô, không quá mịn. Mèn mén ngon là phải giữ được độ sần sật, không nhuyễn như bột gạo.
Mẹo nhỏ: Nếu bạn từng thưởng thức món ăn này tại các quán nướng ngon ở Đà Lạt, hẳn bạn sẽ thấy Mèn mén thường được dùng kèm thịt nướng hay nước sốt đậm đà, tạo nên sự kết hợp hoàn hảo giữa vị bùi của ngô và vị béo của thịt.
Bước 2: Làm ẩm bột ngô
- Cho bột ngô vào chậu hoặc âu lớn, rắc nước từng chút một rồi trộn đều tay để bột ngấm nước nhưng không bị vón cục. Bột phải tơi xốp, không ướt nhão.
- Sau khi làm ẩm, để bột nghỉ 15–20 phút cho bột nở nhẹ.
Bước 3: Hấp Mèn mén
- Chuẩn bị xửng hấp, trải khăn xô lên khay hấp để tránh bột rơi xuống nồi.
- Trút toàn bộ bột ngô đã làm ẩm vào xửng, dàn đều, tạo lỗ thông hơi ở giữa để hơi nước bốc đều.
- Hấp lần thứ nhất: Hấp khoảng 30 phút.
- Mở ra, trộn đều lại, rắc thêm ít nước nếu thấy bột quá khô, sau đó tiếp tục hấp thêm 20–30 phút nữa đến khi bột chín mềm, thơm ngậy là được.
Mèn mén ăn kèm gì ngon?
Mèn mén có thể ăn cùng nhiều món khác nhau:
- Thịt kho, cá kho: Vị bùi của Mèn mén kết hợp với vị đậm đà của món mặn tạo nên hương vị tròn đầy.
- Canh xương, canh bí: Làm dịu lại độ khô của Mèn mén, giúp dễ ăn hơn.
- Thịt nướng, xúc xích: Nếu bạn từng ghé qua các quán beefsteak ngon ở Sài Gòn, bạn sẽ thấy món ăn kèm này có phần tương đồng khi kết hợp với các loại thịt nhiều gia vị.
Bí quyết để Mèn mén ngon như người H’Mông
- Không làm ngô quá ướt trước khi hấp.
- Giữ nhiệt ổn định trong quá trình hấp để bột ngô chín đều.
- Dùng khăn sạch, không có mùi lạ để không ảnh hưởng đến hương vị Mèn mén.
Cách làm Mèn mén không quá phức tạp nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Đây là món ăn không chỉ mang đậm nét truyền thống của người H’Mông mà còn trở thành trải nghiệm văn hóa thú vị cho những ai yêu thích ẩm thực vùng cao. Nếu bạn có dịp du lịch Tây Bắc, đừng quên thưởng thức Mèn mén trong không khí se lạnh của núi rừng để cảm nhận trọn vẹn hương vị quê hương mộc mạc và chân thành.
